Κοινωνικές σχέσεις και στρες
Οι κοινωνικές επαφές είναι πολύ σημαντικές για την ψυχική υγεία. Η οικογένεια, οι φίλοι και όσοι άνθρωποι μας κάνουν καλό μπορούν να μας βοηθήσουν να αντιμετωπίσουμε το στρες. Μπορεί επομένως να είναι χρήσιμο να σκεφτούμε τα δικά μας πρότυπα επικοινωνίας, καθώς η διαπροσωπική επικοινωνία είναι η βάση όλων των σχέσεων.
Πρώτα απ’ όλα είναι σημαντικό να συνειδητοποιήσουμε ότι κάθε άνθρωπος βλέπει τον κόσμο μέσα από τα «δικά του γυαλιά» και ταυτόχρονα υποθέτει ότι και οι άλλοι αντιλαμβάνονται τον κόσμο με τον ίδιο τρόπο. Αυτό είναι πλάνη, επειδή η άποψή μας για τον κόσμο διαμορφώνεται από όλες τις εμπειρίες μας και από την προσωπικότητά μας. Έχοντας αυτό κατά νου, είναι συχνά ευκολότερο να ξεκαθαρίσουμε τις παρεξηγήσεις.
Προκειμένου να κάνουμε κάτι καλό για τον εαυτό μας και τον/ την συνομιλητή/τριά μας, καλό θα ήταν να εξασκηθούμε στην «ενεργή ακρόαση». Αυτή η μέθοδος προέρχεται από τη συζήτηση που επικεντρώνεται στον πελάτη, σύμφωνα με τον Carl Rogers. Προϋποθέτει μια συγκεκριμένη στάση και περιλαμβάνει διάφορες ενέργειες:
Στάση:
- Συμφωνία: Προσπάθησε να «είσαι κοντά στον εαυτό σου», να αντιλαμβάνεσαι το σώμα σου, την αναπνοή και τα συναισθήματά σου στην τρέχουσα κατάσταση συνομιλίας.
- Αποδοχή: Εξασκήσου στο να προσέχεις τον/την συνομιλητή/τριά σου θετικά και με εκτίμηση. Προσπάθησε να μην αξιολογήσεις πρώτα ό,τι έχεις ακούσει, αλλά να κατανοήσεις την άποψη του άλλου. Μην διακόψεις τον/την συνομιλητή/τριά σου.
- Ενσυναίσθηση: Προσπάθησε επίσης να κατανοήσεις τα συναισθήματα του άλλου ατόμου. Γιατί νιώθει έτσι; Πώς αισθάνεται άραγε;
Ενέργεια:
- Παραφράζοντας: Επανάλαβε τα κεντρικά σημεία των όσων ειπώθηκαν χωρίς αξιολόγηση. Διατυπώσεις όπως «εννοείς …» ή «κατάλαβα σωστά, ότι …» μπορεί να είναι πολύ βοηθητικές. Αυτό μπορεί να ακούγεται στην αρχή κάπως ψεύτικο ή παράξενο, αλλά βοηθά στην επικοινωνία με ενσυναίσθηση και στο να δώσει στο/στη συνομιλητή/τρια την αίσθηση ότι έγινε πραγματικά κατανοητός/ή.
- Μηνύματα-εγώ: Εάν θέλεις να αντιδράσεις σε όσα ειπώθηκαν και να παρουσιάσεις τη δική σου άποψη, χρησιμοποίησε τα μηνύματα-εγώ, χρησιμοποιώντας για παράδειγμα διατυπώσεις όπως «νομίζω/πιστεύω…» ή «το νιώθω σαν …».
- Αναστοχασμοί: Αναλογίσου όσα ειπώθηκαν, όπως περιγράφεται στο σημείο «Παραφράζοντας», αλλά και τα πράγματα που παρατηρείς στο/στη συνομιλητή/τριά σου, όπως τη στάση του σώματος και τη διάθεση. Θα μπορούσες να πεις για παράδειγμα: «ακούγεσαι πολύ αποκαρδιωμένος/η» ή « μου φαίνεσαι πολύ αναστατωμένος/η».
Η ενεργή ακρόαση απαιτεί εξάσκηση, αλλά η ενσωμάτωση ορισμένων πτυχών της στη συνομιλία μπορεί να είναι πολύ χρήσιμη. Η συναισθηματική επικοινωνία προάγει μια θετική συζήτηση σε πολλές καταστάσεις, σε συνομιλίες με συναδέλφους ή ανώτερους, καθώς και με τον/τη σύντροφο ή τα παιδιά τους. Αυτό οδηγεί σε καλύτερη κατανόηση του εαυτού σου και των αντιδράσεών σου και δίνει στο άλλο άτομο την αίσθηση ότι πραγματικά ενδιαφέρεσαι για τα συναισθήματα και τις σκέψεις του/της και ότι προσπαθείς να τα καταλάβεις. Επομένως, αυτή η επικοινωνία που στρέφεται προς τον/την συνομιλητή/τρια είναι κατάλληλη για τη βελτίωση και την ενίσχυση των κοινωνικών σχέσεων. (Πηγή: Friedemann Schulz von Thun, „Miteinander reden“, Εκδόσεις rororo Sachbuch)
“
Κάνε τη στιγμή φίλο σου, μόνο αυτήν έχεις.
”