Πόσο χρόνο αφιερώνετε καθημερινά τσεκάροντας τα e-mail σας και τις ειδήσεις, παρακολουθώντας τις αναρτήσεις του αγαπημένου σας influencer στο instagram και ενημερώνοντας τους διαδικτυακούς σας φίλους για τις κινήσεις με stories στο facebook; Είχατε, όμως, κάποια φορά την αίσθηση, ότι οι παραπάνω δραστηριότητες τελικά σας προκαλούν επιπλέον στρες; Το «διαδικτυακό στρες», που προκαλείται από την πίεση να απαντήσουμε το συντομότερο δυνατό στα μηνύματα ή από το περίφημο FOMO (Fear of Missing Out), είναι ένα πρόβλημα που γίνεται όλο και πιο ορατό τα τελευταία χρόνια.

Από αυτό προέκυψε το αντικείμενο του ευρωπαϊκού προγράμματος «Κατάρτιση για την αντιμετώπιση του ψηφιακού στρες υπό μορφή διαδικτυακής εφαρμογής (TRIGS)», που ξεκίνησε τον περασμένο Οκτώβριο. Στο εν λόγω πρόγραμμα συνεργάζονται εκπαιδευτικοί οργανισμοί από την Ιταλία, τη Βουλγαρία, τη Σλοβενία και την Ελλάδα, όπως και οι γερμανικοί οργανισμοί «Ίδρυμα για την εξάρτηση από τα Μέσα και το Ίντερνετ» και «Συστήματα εν Κινήσει e.V.», προκειμένου να αναπτύξουν μια εφαρμογή για την πρόληψη και την ανακούφιση από το ψηφιακό στρες.

Στόχος, λοιπόν, του προγράμματος είναι να αφυπνίσει τους χρήστες του ίντερνετ σχετικά με την ψυχική τους υγεία. Και ταυτόχρονα στοχεύει στην ανάπτυξη μιας εφαρμογής, που θα τους βοηθά να αποκτήσουν μια συνειδητοποιημένη στάση απέναντι στους παράγοντες που τους προκαλούν στρες στο διαδίκτυο και έτσι να μειώσουν το ψηφιακό τους στρες.

Βασικές γνώσεις για αγχωτικά γεγονότα:

Με απλά λόγια, η αντίδραση του σώματός μας στο στρες παραμένει η ίδια με εκείνη της Εποχής του Λίθου όταν οι άνθρωποι συναντούσαν μια τίγρη με μακριούς κυνόδοντες: προετοιμασία για φυγή ή για μάχη. Αυτό σημαίνει ότι το σώμα μας χρησιμοποιεί περισσότερη ενέργεια αυξάνοντας την αρτηριακή πίεση και επιταχύνοντας τον παλμό, ο μεταβολισμός του λίπους και του σακχάρου επιταχύνεται και η προσοχή επικεντρώνεται στους στρεσογόνους παράγοντες (πρόκληση στρες). Η αναπνοή γίνεται πιο επίπεδη και γρηγορότερη. Ταυτόχρονα, άλλες φυσικές διεργασίες όπως η πέψη και το ανοσοποιητικό σύστημα αναστέλλονται για εξοικονόμηση ενέργειας. Πρόσφατη έρευνα δείχνει ότι οι αντιδράσεις στο άγχος μπορεί να είναι διαφορετικές, ανάλογα με το φύλο, τη φάση της ζωής και το συναίσθημα που κυρίως προκαλείται. Ωστόσο, η περιγραφή αυτών των λεπτομερειών θα υπερέβαινε το πλαίσιο της εφαρμογής.

Η αντίδρασή μας στο άγχος προκαλείται από στρεσογόνους παράγοντες όπως οι υπερβολικές απαιτήσεις, η πίεση και οι συγκρούσεις. Μπορεί να ενισχυθεί από προσωπικές απόψεις, πρότυπα σκέψης και αξιολογήσεις (π.χ. τελειομανία). Όταν πέρασε η επικίνδυνη κατάσταση στην Εποχή του Λίθου και κατάφεραν να σκοτώσουν με επιτυχία την τίγρη με τους μακριούς κυνόδοντες ή να την φοβίσουν, το σώμα μπορούσε επιτέλους να ηρεμήσει. Οι ορμόνες που επιδρούν στο σώμα όπως περιγράφηκε παραπάνω, μπόρεσαν να αναλυθούν και το σώμα μπήκε σε φάση ανάκαμψης. Σήμερα αυτό δεν συμβαίνει συχνά, οι στρεσογόνοι παράγοντες όπως η διαρκής διαθεσιμότητα ή η πίεση προθεσμίας παραμένουν για μεγάλο χρονικό διάστημα. Η αντίδραση έντονου στρες που περιγράφηκε παραπάνω μπορεί στη συνέχεια να ακολουθηθεί από μια χρόνια κατάσταση στρες, η οποία εκδηλώνεται με συμπτώματα όπως γενική εξάντληση, εξασθένιση του καρδιαγγειακού συστήματος και των αισθητήριων οργάνων, πεπτικά προβλήματα και ένταση. Οι ψυχολογικές συνέπειες μπορεί να κυμαίνονται από προβλήματα ύπνου, δυσκολία συγκέντρωσης και ευερεθιστότητα έως κατάθλιψη και διαταραχές άγχους.

Βιβλιογραφικές πηγές:

• Hans Selye: Stress. Lebensregeln vom Entdecker des Stress-Syndroms. Εκδόσεις Rowohlt TB-V., Rnb. (Mai 1986) ISBN 978-3499170720 (και άλλα βιβλία του H. Selye)
• Taylor SE, Klein LC, Lewis BP, Gruenewald TL, Gurung RA, Updegraff JA: Biobehavioral responses to stress in females: tend-and-befriend, not fight-or-flight, Εκδόσεις Psycholical Review, Τόμος 107, Αρ. 3 Σ. 411–429, 2000 (Review).
• G. Sobrinho κ.α.: Cortisol, prolactin, growth hormone and neurovegetative responses to emotions elicited during an hypnoidal state. Σε: Psychoneuroendocrinology, Ιανουάριος 2003, 28(1): 1–17

Επικοινωνήστε μαζί μας! [email protected]